Branding the city

Άρθρο για το Free press περιοδικό Ιmagine (Αύγουστος, 2012), μαζί με την Κ. Δαστιρίδου. Είναι η δεύετρη φορά που στο συγκεκριμένο περιοδικό εμφανίζεται κείμενο στο οποίο έχω ανάμειξη. Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι καθόλου εξοικιωμένος με τη γλώσσα των εντύπων μαζίκής κυκλοφορίας (ούτε καν εκείνων μικρής κυκλοφορίας) και ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για εμένα να προσπαθήσω να περιγράψω κάποιες έννοιες με απλό τρόπο. Τουλάχιστον προσπάθησα.
Στο κείμενο προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι υποκουλτούρες που διαθέτουν μία σχετική δυναμική στη Λάρισα (και οι οποίες στηρίζονται στις έννοιες της δράσης και της συμμετοχής) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως καταλύτες στην αναγνώριση των περιοχών με ιδιαίτερη δυναμική στον αστικό ιστό της πόλης.
Γίνεται μια μικρη προσπαθεια χαρτογράφησης ενώ στο τέλος κάποιες υποθέσεις για τον τρόπο που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν κάποια στοιχεία της έρευνας.

 

 

ΓΙΑ ΦΑΝΤΑΣΟΥ …ΜΙΑ ΠΟΛΗ

Πολύ συχνά η διαχείριση μίας πόλης δεν είναι τίποτα άλλο από τη διαχείριση της εικόνας

της. Ο σκοπός είναι η επινόηση ή εύρεση μίας συνεικτικής έκφρασης ή ενός συμβόλου για

την ευκολία επικοινωνίας της ιδέας αυτής. Οι πόλεις για κάποιο απροσδιόριστο λόγο πρέπει

να βγάζουν νόημα, να σημαίνουν κάτι το οποίο συνηθίζουμε να αποκαλούμε ταυτότητα μίας

πόλης. Η ιδέα της ταυτότητας μίας πόλης αποτελεί το εμπορικά φιλικό, δαμασμένο πρόσωπο

ενός αφηρημένου προϊόντος το οποίο στις μέρες μας γίνεται αντιληπτό ως ένα πεδίο

επενδύσεων (πχ η Θεσσαλονίκη ως ερωτική πόλη). Είτε αναφερόμαστε σε πόλεις που γίνονται

ευρέως γνωστές από τη μία ημέρα στην άλλη μέσα από ένα κτίριο (Guggenheim effect), είτε

αναφερόμαστε σε πόλεις που πάση θυσία προσπαθούν να επινοήσουν μία θεματική ταυτότητα

(disneyfication), η πόλη προσεγγίζεται ως ένα ιεραρχημένο δίκτυο αξιών το οποίο οφείλει να

συντηρεί τη θεαματική του αναπαραγωγή, πιστή στην ιδέα της εικόνας της και των ιδεοληψιών

της. Αυτές τις ιδεοληψίες ακολουθεί και ο σχεδιασμός των πόλεων και των αστικών χώρων. Η

σχεδιαστική διαχείριση του δημόσιου χώρου ειδικότερα αποβάλλει λόγω των ιδεοληψιών της

ταυτότητας ένα πολύ μεγάλο πλέγμα κοινωνικών σχέσεων και εκφράσεων οι οποίες είτε δε

δύναται να απεικονιστούν συνεκτικά, ή δεν είναι οπτικά φιλικές.

Καθώς δεν ικανοποιούνται σχεδιαστικά αυτές οι κοινωνικές εκφράσεις, οι μετέχοντες σε

αυτές έχουν την τάση να μεταστρέφουν το χώρο, να τον επαναπροσδιορίζουν με τρόπο που να

τον προσαρμόζουν και να τον οικειοποιούνται σε τέτοιο βαθμό που να δημιουργούν σημειακά

χωρικά και χρονικά κενά τα οποία δεν ακολουθούν τους υφιστάμενους κανόνες. Το γεγονός

ωστόσο ότι οι δράσεις αυτές αναδύονται σε ένα συγκεκριμένο χώρο και σε συγκεκριμένο

χρόνο φορτίζει την πράξη της μεταστροφής με ένα βάρος πολύ πιο ισχυρό από οποιοδήποτε

σχεδιασμό ο οποίος είναι απεδαφοποιημένος και πολύ συχνά συμβαίνει έξω από το

περιβάλλον το οποίο επιχειρεί να προσεγγίσει, καθώς στις συνήθεις πολεοδομικές πρακτικές

δεν εφαρμόζονται καν αναγνωρίσεις των υπό σχεδιασμό περιοχών.

Ποιά θα μπορούσε να είναι η εικόνα μίας πόλης αν δίναμε έμφαση σε αυτές τις πράξεις

μεταστροφής; Πώς θα έμοιαζε μία πόλη στην οποία πρωτεύοντα ρόλο παίζουν οι δράστες

εντός της; Πώς θα ήταν η Λάρισα αν σχεδιαζόταν από κάτω προς τα πάνω και ποια στρατηγική

θα έπρεπε να ακολουθήσει κανείς για να επιχειρήσει να προσεγγίσει μία τέτοια συνθήκη; Ποιά

είναι τα χωρικά αιτήματα των δραστών εντός της πόλης και πού εστιάζουν;

ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΑΝΤΙΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ

Οι αντικουλτόυρες δεν αποτελούν κοινωνική νόρμα, είναι συνήθως εξαιρετικά προοδευτικές

και φιλελεύθερες και μη αποτελώντας κανόνα, μεταστρέφουν οτιδήποτε μπορούν με σκοπό

να εκφραστούν. Καθώς κινούνται “κάτω από το ραντάρ” σημαδεύουν την πόλη ως παράλληλες

γλώσσες (στην επικρατούσα που είναι εκφρασμένη σχεδιαστικά) επαναπροσεγγίζουν την

αστικότητα και την υλικότητα αυτής μέσα από την επαναδιαπραγμάτευση των ορίων της, από

κάτω προς τα πάνω, με αποτέλεσμα τη δυνάμει παραγωγή αστικών γεγονότων τα οποία δεν

υπακούουν σε ιεραρχημένες σχέσεις/δομές. Οι αντικουλτούρες έχουν πλάκα επειδή είναι

απρόβλεπτες, ακριβώς επειδή δε λαμβάνονται υπ’ όψιν από εκείνους που χτίζουν, σχεδιάζουν,

διοικούν τις πόλεις, με αποτέλεσμα η έκφρασή τους να στηρίζεται στον επαναπροσδιορισμό

του υφιστάμενου. Διαθέτουν επίσης κάθε μία από αυτές χαρακτηριστικά ομάδας, ιδιαίτερες

γλώσσες οι οποίες είναι ταυτόχρονα τοπικές και παγκόσμιες, ενώ έχουν τη δυνατότητα να

μεταφέρουν τεχνογνωσία εξαιρετικά αποτελεσματικά, καθώς στηρίζονται σε διαδικασίες

που είναι παιγνιώδεις, διαισθητικές και ουσιαστικά πειραματικές. Αυτός ο δεσμός των

αντικουλτούρων με τον πειραματισμό είναι που δημιουργεί επιφυλάξεις απέναντι τους καθώς

με όρους πολιτικής οικονομίας τέτοιες δραστηριότητες θεωρούνται σπάταλες. Με άλλα

λόγια, το ίδιο άτομο είναι θεμιτό να εκθέτει εντός μίας πινακοθήκης, ενώ είναι παράλογο

να κάνει κάτι τέτοιο στο δρόμο. Είναι θεμιτό ένας ποδηλάτης να τρέχει σε αγώνες αλλά οι

δρόμοι δεν είναι σχεδιασμένοι για αυτόν, η άσκηση είναι φυσική αλλά σε κλειστά ελεγχόμενα

περιβάλλοντα.

Στην πράξη το πλήθος των δραστών επιβάλλεται. Όταν εκατοντάδες ποδηλάτες βγαίνουν

στο δρόμο η κίνηση καταργείται, όταν δεκάδες περπατούν σε παράδρομο τα αυτοκίνητα δεν

χωρούν, όταν ένας τοίχος βαφεται και ξαναβάφεται δεκάδες φορές γίνεται μία πινακοθήκη πιο

ουσιαστική και δραστήρια από την επίσημη και το σημαντικότερο δεν είναι ότι η συμμετοχή

σε όλα αυτά είναι χωρίς κόστος, αλλά ότι μέσα από αυτές τις δράσεις αναδύεται ένα νέος

είδος πολίτη ο οποίος απλώνει τις ρίζες του τοπικά (σε ένα τυπολογικό σχήμα χωρικό πέραν

της πνύκας ή της αγοράς). Όταν τα πλήθη γίνονται κανόνας δε μένει παρά να μελετήσεις τις

τάσεις για να δεις τι θα ακολουθήσει.

Για να εντοπίσουμε αυτές τις τάσεις κάναμε μία αρχική έρευνα πεδίου στη Λάρισα εστιάζοντας

στις αντικουλτούρες εκείνες οι οποίες στηρίζονται στη συμμετοχή και εκτυλίσσονται στον

αστικό χώρο. Επιχειρώντας να προσδιορίσουμε τη σχέση των αντικουλτούρων με το χώρο,

επιστρατεύσαμε δύο έννοιες: το ίχνος (outsider art, graffiti, stencils, tags, αφισοκόλληση,

markers, φωτογραφία δρόμου κα.), δραστηριότητες που σημαδεύουν «οριστικά» και την τροχιά

(skateboarding, bmx, fixed gear, ποδηλατοβόλτες, τζόκινγκ, parkour κα.), δραστηριότητες

που χαράσσουν μέσα από την κίνηση. Στη συνέχεια προχωρήσαμε σε έρευνα στο διαδίκτυο

σε σχέση με τις αντικουλτούρες και τη Λάρισα, κάναμε προσωπικές άτυπες “συνεντεύξεις” με

δράστες, ενώ συντάξαμε και ένα ερωτηματολόγιο το οποίο προωθήθηκε διαδικτυακά με σκοπό

να αντλήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερη χωρική πληροφορία μπορούσαμε, αλλά και

σχόλια σε σχέση με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνονται αντιληπτές οι υποκουλτούρες

στη Λάρισα.

Η πληροφορία συγκεντρώθηκε σε χάρτες με σκοπό τον εντοπισμό των δραστηριοτήτων κατά

είδος αρχικά, ενώ στη συνέχεια όλοι οι κατά μέρους χάρτες διασταυρώθηκαν με σκοπό τον

εντοπισμό πόλων έντασης δραστηριοτήτων οι οποίοι να συνδυάζουν τόσο δραστηριότητες

τροχιάς όσο και δραστηριότητες ίχνους. Σε αυτή την πληροφορία προστέθηκε και πληροφορία

που έχει να κάνει με υφιστάμενες υποδομές της πόλης όπως πεζόδρομοι, χώροι πρασίνου,

πολιτισμού και άθλησης ποδηλατοδρόμοι...

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Από τη διαδικασία χαρτοποίησης προέκυψαν συμπεράσματα τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις

είναι ευπρόβλεπτα, ενώ σε άλλες προκαλούν την έκπληξη. Η περιοχή του κέντρου (Κεντρική

πλατεία, πλατεία Ταχυδρομείου, άξονας Αρχαίου Θεάτρου, Άγιος Αχίλλειος, πλατεία Λαού), η

κοίτη του Πηνειού, η περιοχή του πάρκου Αλκαζάρ και του Άλσους συγκεντρώνουν ιδιαίτερη

δραστηριότητα όπως αναμενόταν. Το ίδιο δε συμβαίνει με περιοχές όπως ο Άγιος Αντώνιος,

ο Άγιος Κωνσταντίνος ή ο Μύλος, παρά το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά πυκνοκατοικημένες

και με επαρκείς κτιριακές υποδομές (πλατείες, γυμναστήρια κλπ). Ο λόγος είναι πιθανότατα

η απουσία ικανοποιητικού αστικού εξοπλισμού, αλλά και υποδομών που θα μπορούσαν να

ευνοήσουν είτε τη μετακίνηση (δίκτυο ποδηλατόδρομων, πεζοδρόμων κλπ) ή τη στάση

(προστατευμένα καθιστικά, ασύρματα δίκτυα, σχετικός αστικός εξοπλισμός κλπ).

Εκτός του κέντρου, η περιοχή της Πινακοθήκης Κατσίγρα, το Πνευματικό Κέντρο Ζιαζιά και

η περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού μοιάζουν να συγκεντρώνουν αντικουλτούρες.

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός συγκεντρώνει παραδοσιακά γκραφίτι και κόσμο για παρκούρ

που εκμεταλλεύεται την υπάρχουσα κτιριακή υποδομή και τον αστικό εξοπλισμό. Το ίδιο

συμβαίνει με την πινακοθήκη, όπου υπάρχει αστικός εξοπλισμός αλλά και ικανοποιητικό

αρχιτεκτονικά περιβάλλον, το οποίο αν μη τι άλλο δημιουργεί ένα πολύπλοκο σκηνικό. Θα

ήταν χρήσιμο να επισημανθεί ότι καμία αναφορά δεν έγινε στις νέες πλατείες της Νεάπολης

ή της Φιλιππούπολης. Μία βεβιασμένη εκτίμηση θα ήταν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα

κριτήρια σχεδιασμού ήταν καθαρά οικονομικά στην πρώτη περίπτωση (εμπορική αξιοποίηση

σχεδόν του συνόλου της περιμέτρου με αποτέλεσμα το εσωτερικό να είναι κλειστοφοβικό),

ενώ η δεύτερη πιθανότατα δεν έχει «μπει ακόμα στο χάρτη», αν και σε αυτήν την περίπτωση

ο αστικός εξοπλισμός είναι πολύ φτωχός και παρόλα αυτά η συνολική επιφάνεια της πλατείας

χαρακτηρίζεται από κατάτμηση και έλλειψη ταυτότητας, όντας ένα κολάζ γενικοτήτων

(λίγο πράσινο, λίγο σιντριβάνι, λίγο γήπεδο...) Η περιοχή γύρω από το Ζιαζιά ήταν για εμάς

μία έκπληξη καθώς συγκέντρωσε πολλές αναφορές. Πέρα των δραστηριοτήτων εντός

του πολιτιστικού κέντρου υπάρχουν πέριξ κτιριακές υποδομές των οποίων η εικόνα και ο

εξοπλισμός παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, ενώ υπάρχουν επίσης ποδηλατόδρομοι και

πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις σε μια κατά τα άλλα περιοχή αμοιγούς κατοικίας.

Στο σύνολο των αναφορών υπήρχε επίσης το εξαιρετικά ενθαρρυντικό στοιχείο της αναφοράς

των σχολείων ως χώρων άσκησης δραστηριοτήτων (αν και μετά το πέρας του σχολικού

προγράμματος). Ένας λόγος είναι ότι τα σχολεία διαθέτουν έναν ελάχιστο αστικό εξοπλισμό

αλλά και εγκαταστάσεις άθλησης οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά.

Συμβολικά δε, αποτελούν οικείο χώρο και νησίδες (αν και καθόλου πράσινες ή ήσυχες) εντός

του αστικού ιστού.

Από τα σχόλια στα ερωτηματολόγια και στις συνεντεύξεις δε μπορούσε τέλος κανείς να

αγνοήσει τις διαρκείς επισημάνσεις για το πόσο κακός είναι ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός

αλλά και τα υλικά του αστικού εξοπλισμού ακόμη και στις περιπτώσεις που αφορούν

δραστηριότητες οι οποίες ειναι εξαιρετικά διαδεδομένες (υλικά επίστρωσης σε γήπεδα,

πλατείες, πεζοδρόμια κλπ υλικά και διαστάσεις στους ποδηλατόδρομους, ζητήματα σήμανσης

και εφαρμογής της, περιφραγμένοι χώροι χωρίς λόγο...).

ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

Καθώς οι χάρτες που παράχτηκαν δεν επισήμαιναν αυτό που συμβαίνει, αλλά πρακτικά αυτό που επιθυμούν οι δράστες να συμβαίνει μέσα από την ενεργοποίηση και κινητοποίηση τους, σκεφτήκαμε ότι θα είχε ενδιαφέρον να πλάθαμε ένα σχεδιαστικό σενάριο το οποίο να συνδύαζε τη ζωτικότητα των εμπλεκόμενων στις αντικουλτούρες με τον επαναπροσδιορισμό της εικόνας της πόλης.

Η προσέγγιση εστίασε στην προβολή και προώθηση των πόλων που αναδύθηκαν μέσα:

α. από τη θεματική διασύνδεση τους και

β. από την εντατικοποίηση του χαρακτήρα τους.

Η διασύνδεση των πόλων αποσκοπεί στη διευκόλυνση της δημιουργίας σχέσεων μεταξύ των κατοίκων των διαφορετικών περιοχών ενώ η εντατικοποίηση των πόλων στοχεύει στην ανάδειξη του χαρακτήρα των περιοχών. Η διασύνδεση μπορεί να γίνει εφικτή με την παροχή υποδομής ασφαλούς εναλλακτικής κίνησης μέσα από διαπλατυμένα πεζοδρόμια, διαδρόμων τζόκινγκ, περπατήματος και ποδηλατοδρόμων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων απαιτείται ουσιαστικά διευθέτηση (σήμανση και εφαρμογή της, κάποια προστατευτικά μέτρα κοκ) μόνο και όχι νέες ακριβές επενδύσεις. Στους πόλους αναδεικνύεται αυτό που κάνει κάθε περιοχή να διαφέρει θεματικά μέσα από τη παροχή κοινωνικών χώρων σε ήδη υφιστάμενο κτιριακό μετεστραμένο απόθεμα, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εκκολαπτήριο για τις πρακτικές των δραστών.

Το αποτέλεσμα είναι ένας ευρύτερος αστικός δακτύλιος διασύνδεσης που συνδέει:

- τις εγκαταστάσεις του ΤΕΙ (σύνδεση με την πόλη με τα πόδια, ποδηλατόδρομος, διασύνδεση με την τάφρο του Χατζηχαλάρ)

- το τόξο της τάφρου του Χατζηχαλάρ που φτάνει μέχρι τον Πηνειό (μίξη δραστηριοτήτων: εύνοια σε τροχιές, θεματικοί κήποι, κοινοτικοί μπαξέδες, άνοιγμα των προαυλίων των σχολείων προς τους δημόσιους χώρους.)

- το διαχρονικό μουσείο, σε συνδυασμό με την πινακοθήκη Κατσίγρα, το Χατζηχαλάρ και γιατί όχι υφιστάμενες εγκαταστάσεις της στρατιάς (θα μπορούσαν να διαμορφώσουν από κοινού ένα art walk με υπαίθριες υποδομές για τεχνη του δρόμου συνδέοντας ταυτόχρονα την περιοχή του κέντρου με αυτή της Νεάπολης καθώς το στρατόπεδο λειτουργεί σαν εμπόδιο ανυπέρβλητο)

- τις γραμμές του ΟΣΕ (από το διαθέσιμο πλάτος είναι δυνατό να παραχωρηθούν κομμάτια, λωρίδες ή ακόμη και να υπογειοποιηθούν τμήματα του ευνοώντας την κίνηση πεζών και ποδηλάτων, συνδέοντας τις απέναντι περιοχές που πρακτικά είναι υποβαθμισμένες λόγω της αδυναμίας να περάσει κανείς με ασφάλεια απέναντι.

- τις εγκαταστάσεις του Μύλου (διευκόλυνση πρόσβασης με σταδιακή υποβάθμιση της κίνησης επί της Γεωργιάδου, παροχή εγκαταστάσεων σε κάθε είδους συλλόγων οι οποίοι έναντι μικρού αντιτίμου θα μπορούν να νοικιάσουν χώρους ενώ παράλληλα θα τους δίνεται η δυνατότητα να εκθέσουν ικανοποιητικά το έργο τους στους υφιστάμενους δημόσιους χώρους που χρησιμοποιούνται παράνομα σαν χώροι στάθμευσης) και τέλος

- την κοίτη του Πηνειού.

Διαφαίνεται δε και η δυνατότητα επέκτασης του δακτυλίου και προς τη Θεοφράστου και ίσως μελλοντικά να μπορεί να βρεθεί σύνδεση και προς τις υπόλοιπες συνοικίες οι οποίες μοιάζουν αποκομμένες. Είναι σημαντικό να θυμάται κανείς ότι αυτό που επιχειρήσαμε ήταν να συνδέσουμε υφιστάμενες συνθήκες και όχι να εφεύρουμε νέες.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Η σύγχρονη αστικότητα στην εποχή των δικτύων διαθέτει δύο εξαιρετικά αντιφατικά

χαρακτηριστικά. Από τη μία πλευρά είναι μία πηγή (η αποκλειστική κατά πολλούς)

που παράγει πολιτισμό και από την άλλη εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την

απώθηση του τοπικού από την πλευρά των αστών. Με άλλα λόγια θα μπορούσαμε να

πούμε ότι αυτό που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες πόλεις μας (εξαίρεση δεν αποτελεί

η Λάρισα) είναι μία ιδιόμορφη έλξη στην απώθηση, ο τόπος μας έλκει ως νόστος

παρά ως τώρα. Το τώρα δεν υφίσταται καθώς τα πάντα είναι προγραμματισμένα, τα

πάντα είναι χτισμένα, προκαθορισμένα, αντικειμενικοποιημένα με τρόπο οριστικό

και αυτοαναφορικό. Η κατάλυση αυτής της συνθήκης και μόνο μπορεί να αποτελέσει

μία νέα ιδεολογία του τόπου η οποία να μην είναι αναχρονιστική, επίκληση ενός

“παρελθόντος μεγαλείου”, “αγνότητας” (με όρους αποκλειστικά ιστορικότητας

κλπ) και που ταυτόχρονα να μπορεί να γεννάει πράγματα χωρίς το άγχος του

βάρους της σημαντικότητας του υψηλού. Χρειαζόμαστε να μπασταρδέψουμε

αυτή την πόλη για να αποκτήσει ενδιαφέρον και δεν υπάρχει άλλος τρόπος από

τη δράση και την οργάνωση σε ομάδες που κάνουν πράγματα. Μπαξέδες αντί

για πάρκα, ποδηλατοδρόμους αντί για λεωφορεία, δημοτικά βοσκοτόπια αντί για

γήπεδα, ζωολογικό κήπο στο Παλιό Φάληρο, κοτέτσια στα μπαλκόνια, καραόκε αντί

για το Φραγκούλη, δράστες αντί για θεατές, έτσι κι αλλιώς η show biz χρεοκόπησε,

δεν έχει μείνει τίποτε άλλο να δούμε.

Ευχαριστίες:

Δημήτρης Αμβράζης, φωτογράφος

Ποδηλάτες Λάρισας: http://bicyclelarissa.blogspot.com

Παρκούρ στη Λάρισα: www.facebook.com/pages/parkour-in-larisa

Φωτογραφική λέσχη Λάρισας: http://fll.gr/

Aρχιτεκτονικός διαγωνισμός Μουσειακου Αγροτικού Χώρου Αγροτικής Κληρονομιάς στην κοιν. Επταγωνιας της Κύπρου (συμμετοχη)

Τίτλος: Πάρκο Αναψυχής και Μουσειακός Χώρος Αγροτικής Κληρονομιάς στην Κοινότητα Επταγώνιας
Ομάδα αρχιτεκτόνων μελετητών: Μόρας Αντ., Κυπριτζής Χρυσ., Μάστορα Ευτ., Σακκάς Αθαν.
Περιοχή: 9.500 τμ περίπου
Έτος: 2012

συνοπτική διαγραμματική απεικόνιση της κεντρικής ιδέας

Στρατηγική σχεδιασμού. 

Όλοι οι χώροι έχουν άμεση πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον. Οι χώροι του hands on μουσειου καταλαμβάνουν ένα Γ και ανοίγονται προς τον ελαιώνα, το χωράφι (σιτοβολώνα), το αλώνι και το αλακάτι όπου μπορεί κανείς να μάθει δρώντας. Η βιβλιοθήκη και το καφέ τοποθετούνται στον όροφο για να εκμεταλευτούμε την ευχάριστη θέα. Στεγάζονται με μία φυλλόμορφη δεύτερη επιδερμίδα η οποία φέρει βιοκλιματικά χαρακτηριστικά.
Τα εργαστήρια καταλαμβάνουν ένα Ι ενώ έχουν άμεση πρόσβαση στο αίθριο αλλά και σε πιο ιδιωτική αυλή για το σενάριο της σίτησης.  Η γειτνίαση με το αίθριο, το foyer του μουσείου και την ιδιωτική αυλή καθιστά το χώρο ανεξάρτητο αλλά και ευέλικτο.

Εισάγεται ράμπα για την ανεξάρτητη πρόσβαση στον όροφο ενω βαθμιδωτα οδηγειται κανεις και απο το εσωτερικο του μουσείου. Στο ιδιοτυπο αυτο αμφιθεατρο φιλοξενουνται τα ενημερωτικα προγράμματα.  Κάθε χώρος μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα από οποιονδήποτε άλλο (καφέ, μουσειο, βιβλιοθηκη, εργαστηρια, υπαίθριο και στεγασμένο αμφιθέατρο), δίνοντας τη δυνατότητα βιώσιμης λειτουργίας μέσω των παράλληλων εκδηλωσεων. Η λειτουργία του κτιρίου προσαρμόζεται και στα αριθμητικά μεγέθη των υπο διοργάνωση εκδηλώσεων. 
Το άιθριο συνδέοντας όλους τους παραπάνω χώρους αλλά και αυτούς του υπαίθριου εστιατορίου στο λόφο καθίσταται ένα θέατρο γεγονότων το οποίο καλεί σε λειτουργική επένδυση.  Ο ελαφρύς εξοπλισμός στο πρανές σεβεται την ογκοπλασία του αλλά και τη φύτευση. Η γεωμετρία της επέμβασης προσαρμόζεται στα φυσικά δεδομένα ακόμη και σε στοιχεία “σκληρά” όπως η  γέφυρα που συνδέει το κτίριο με το  λόφο.  Μικρά ημιυπαίθρια καθιστικά γεφυρώνουν το αίθριο με την αυλή και τον ελαιώνα.

γενική διάταξη γύρω από κλειστό αίθριο και συνδεσεις με το υφιστάμενο συγκείμενο 

 είσοδος

 αίθριο

  άποψη του αιθρίου από το ύψος των κερκίδων 

 ελαιώνας, hands on μουσειο

 πρόσβαση προς το κάφε 

γενική διάταξη λειτουργιών

 κάτοψη ισογείου

κάτοψη ορόφου

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

και κάποια αρχικα ντραφτς με εντελως διαφορετική κεντρικη ιδέα

Project: Park & Agricultural Heritage Museum,

Community of Eptagonia Cyprus

Team of architects: Moras Ant., Kipritzis Chr.., Mastora E. , Sakkas Ath.

Area: 9.500 sqm

Year: 2012

Design Strategy

All complex spaces are organized around a central atrium that opens to the surrounding environment. The hands-on museum spaces occupy an L shaped space and open up to the elaionas (olive tree area), the sitovolonas (cereal field), the aloni (threshing floor) and the alakati (mechanic dwell) where everybody could learn by interacting with the actual exhibited objects and installations. The library and the cafe are situated on the first floor. From there the visitor can enjoy the view. The complex areas are accommodated under a leaf-like second skin with bioclimatic properties. The workshops deploy an I shape that also incorporates a more private yard. The direct connection to the atrium, the foyer of the museum and the private yard makes this space independent and also functionally flexible. 

A ramp is designed that services as an independent access to the first floor. At the interior of the foyer an amphitheater serves both as a service, meeting point and a info-room. One of our primary goals was to achieve a functional independence of each programmatic use (cafe, museum space, exhibition area, library, workshops, open-air and closed roof amphitheater) with regards to the objective of the viability and adaptability of the complex to new museum scenario needs. 

V E N | S O N - Ίδρυμα Κακογιάννη, Αθήνα ξανά από 12 Οκτωβρίου

Με το Θάνο (Παπακωνσταντίνου, καμία σχέση με τον τραγουδιστη) γνωριζόμαστε από τα φοιτητικα μας χρόνια. Αν και απο διαφορετικά αντικείμενα βρίσκαμε πάντα ένα κοινό τόπο. Πρώτη φορά συνεργαστήκαμε το 2011 στο ανέβασμα της διασκευής του στον Άμλετ οπότε και τον βοηθουσα με τους ηχους. Φέτος ανεβάζει ένα δικό του κείμενο το οποίο ειναι άψογο και συνεισφέρω διάφορους ήχους επίσης ξανά. Ανεβαίνει στο γνωστό χώρο. Όσοι ειστε Αθήνα μην το χάσετε. Ακολουθεί το δελτίο τύπου.

Venison

ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ 
Πειραιώς 206 / 210.34.18.550. 
ΥΠΟΓΕΙΟ ΓΚΑΡΑΖ

20/4 – 20/5

από την ομάδα
«The Helter Skelter Company»

“Η μνήμη δεν είναι απλά ένα εργαλείο εξερεύνησης του παρελθόντος, είναι το θέατρο του παρελθόντος. Είναι δηλαδή το βασικό υλικό της παρελθούσας εμπειρίας με τον ίδιο τρόπο που το έδαφος είναι το υλικό μέσα στο οποίο οι νεκρές πόλεις κείτονται θαμμένες.”
- W. Benjamin

Ένας άντρας βρίσκεται σ’ένα δωμάτιο νοσοκομείου τραυματισμένος. Κανείς δεν ξέρει από που έρχεται και τί έχει πάθει. Μια νοσοκόμα του δίνει τις πρώτες βοήθειες. Μια τηλεόραση στο δωμάτιο προβάλλει μια ταινία που κανείς δεν παρακολουθεί. Ο άντρας χάνει τις αισθήσεις του και η νοσοκόμα τρέχει να φωνάξει βοήθεια.
Ο άντρας βυθίζεται κι εγκλωβίζεται μέσα σε κόσμους παράξενους, ανεξήγητους, χαοτικούς. Χάνεται μέσα σε ένα παραλληρηματικό λαβύρινθο από μνήμες προσωπικές και συλλογικές, πρόσωπα, πλάσματα και φωνές που τον καταδιώκουν. Βρίσκεται να έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα, και σαν φορέας ενός τραγικού πεπρωμένου, επιδιώκει την τιμωρία του. Μέχρι η περιπλάνησή του να τον οδηγήσει στη γη του κενού. Στον παράδοξο εκείνο χώρο όπου δεν υπάρχει τίποτα και τα πάντα πρέπει να ορισθούν από την αρχή. Στη μήτρα. Στον τόπο της αθωότητας. Σε ένα τοπίο δίχως χρόνο, ενοχές κι επιστροφή.
Η ομάδα «The Helter Skelter Company» επιστρέφει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης [«Άμλετ, ο Πρίγκιπας της Δανίας», Black Box, Μάρτιος – Απρίλιος 2011] με την παράσταση «Venison» και αντλεί υλικά από τις Ευμενίδες του Αισχύλου και τον Ντοστογιέφκι, με σκοπό να παρακολουθήσει -μέσα από κόσμους που πλέουν ο ένας εντός του άλλου- την πτώση ένος προσώπου από τον πολιτισμό προς τη βαρβαρότητα, από το έγκλημα στην τιμωρία, από τον άνθρωπο στο κτήνος.


(Venison = Κρέας από κυνήγι)



Σύλληψη - Κείμενο - Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου
Συνεργασία στη Δραματουργία: Τζωρτζίνα Κακουδάκη
Σκηνικά - Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Κίνηση: Χαρά Κότσαλη
Σχεδιασμός – Σύνθεση Ήχων: Αντώνης Μόρας
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Βίντεο, Σχεδιασμός Έντυπου Υλικού
& Γραφιστικών Εφαρμογών: Κωνσταντίνος Χαïδαλής (brittle.gr)
Γλυπτά ζώων: Περικλής Πραβήτας


Παίζουν:
Λένα Δροσάκη
Ιωάννα Μιχαλά
Ελένη Μολέσκη
Μάριος Παναγιώτου
Θάνος Παπακωνσταντίνου


Φωτογραφίες: Βάλια Πιλάφα
Κατασκευή Σκηνικού: Βασίλης Γεροδήμος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελεάνα Γεωργιάδου
Βοηθός Σκηνογράφου: Νίκη Ψυχογιού
Οργάνωση Παραγωγής: Τέτα Αποστολάκη

Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή στις 21.15
Διάρκεια: 90΄
Τιμές Εισιτηρίων: 15 € & 10 €

Παραγωγή: The Helter Skelter Company

Ματίνα Καλτάκη, κριτική θεάτρου, Venison,

Branding the city

Branding the city, η πόλη της Λάρισας ως ένα πεδίο δράσεων.

Μόρας Αντώνης, Δαστιρίδου Κωνσταντίνα

Bόλος, Σάββατο 31 Μαρτίου, ώρα 11.15, αμφιθέατρο τμ. Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και περ. Ανάπτυξης του Παν/μιου Θεσσαλίας

(info: ideatopos.org)

Περίληψη Εισήγησης

Η διαχείριση της εικόνας μίας πόλης εμπεριέχει μία διαρκή προσπάθεια περιορισμού της πίσω από μία συνεκτική έκφραση/σύμβολο, με απώτερο σκοπό την ευκολία επικοινωνίας της επιβεβλημένης ιδέας αυτής. Αυτή η ιδέα της πόλης αποτελεί το εμπορικά φιλικό πρόσωπο ενός αφηρημένου προιόντος το οποίο στις μέρες μας γίνεται αντιληπτό ως ένα πεδίο επενδύσεων. Είτε αναφερόμαστε στο Guggenheim effect, είτε στη disneyfication, η πόλη προσεγγίζεται ως ένα ιεραρχημένο δίκτυο αξιών το οποίο oφείλει να συντηρεί τη θεαματική του αναπαραγωγή, πιστή στην ιδέα της εικόνας της και των ιδεοληψιών της. Με αυτό τον τρόπο παράγονται αφαιρέσεις και γενικεύσεις οι οποίες αποβάλλουν ένα πολύ μεγάλο πλέγμα σχέσεων, κοινωνικών και πολιτικών κυρίως, το οποίο είτε δε δύναται να απεικονιστεί, ή δεν είναι οπτικά φιλικό.

Η έρευνα που διεξάγουμε με αντικείμενο την πόλη της Λάρισας επιχειρεί την προσέγγισή της πέρα από την εικόνα της. Αντί του σχεδιασμού από την οπτική του πουλιού/θεού, και τη διαχείριση της ως μίας αφηρημένης εξιδανικευμένης κατάστασης, επιχειρείται η εστίαση στις αντικουλτούρες εκείνες που σημαδεύουν την πόλη ως παράλληλες γλώσσες, εξωτερικότητες της πολεοδομίας και του αστικού σχεδιασμού, γλώσσες οι οποίες επαναπροσεγγίζουν την αστικότητα και την υλικότητα αυτής μέσα από τη μεταστροφή και επαναδιαπραγμάτευση των ορίων της, από κάτω προς τα πάνω με αποτέλεσμα τη δυνάμει παραγωγή αστικών γεγονότων τα οποία δεν υπακούουν σε ιεραρχημένες σχέσεις. Η μελέτη αυτών των γλωσσών αποσκοπεί στη συστηματοποίηση των σχέσεων τους σε σχέση με το αστικό περιβάλλον και το χώρο γενικότερα, με απώτερο σκοπό τη διερεύνηση της δυνατότητας υιοθέτησης στοιχείων-μορφημάτων αυτών, ως διαχειριστικών αρχών σε ένα επαναπροσδιορισμένο στρατήγημα αστικού «προγραμματισμού».

Επιστημολογικά εστιάζουμε στις αντικουλτούρες εκείνες οι οποίες στηρίζονται στη συμμετοχή και εκτυλίσσονται στον αστικό χώρο ενώ αρχικά διακρίνουμε δύο γενικές κατηγορίες γύρω από δύο βασικές έννοιες που επιχειρούν να προσδιορίσουν αρχικά τη σχέση με το χώρο: το ίχνος (outsider art, graffiti, stencils, tags, αφισοκόλληση, markers, φωτογραφία δρόμου κα.) και την τροχειά (skateboarding, bmx, fixed gear, ποδηλατοβόλτες, τζοκινγκ, parkour κα.).   Μεθοδολογικά για την προσέγγιση της υπόθεσης έγινε βιβλιογραφική έρευνα στη σχέση παρακουλτούρων και χώρου, συνεντεύξεις με άτομα που συμμετέχουν σε τέτοιου τύπου δράσεις και διανεμήθηκε ηλεκτρονικά ερωτηματολόγιο με απώτερο σκοπό την παραγωγή «διαγραμμάτων απόκλισης» τα οποία επιχειρούν τη χαρτοποίηση των κόμβων εκείνων που μπορούν να δυνητικοποιήσουν τον αστικό ιστό ως αποτέλεσμα της αλληλεπίθεσης πολλαπλών ποιοτήτων και παράλληλων γλωσσών. 

Το κειμενο της εισηγησης αναδημοσιευτηκε και εδω  >>>

exhibiition, le corbusier | le langage des pierres 6-18/2/12 Larissa

Παράλληλα λειτουργεί και έκθεση αφιρερωμενη στη μηνη του αρχ. Τσιρούκη Αθανασιου με συμμετοχές των Λαρισαίων αρχιτεκτόνων: Ευθιμιάδου Αργυρώ, Ζαχαρή Μαργαρίτας, Ζησόπουλου Βάιου, Καλτσά Νίκου, Καραπιάλη Αικατερίνης , Λέτσιου Παρασκευής, Μάστορα Ευτυχίας, Μόρα Αντώνιου, Μπουκουβάλα Ματίνας, Πέτσα Αντώνιου, Πολύζου Νίκου, Σακκά Θανάση, Σαμαρά Νίκου, Φακίρη Μαρίας και Χατζηγριβα Θεοφάνη.

Την Εκθεση οργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Λάρισας και θα διαρκεσει απο 6/2 εως 18/2

Την Παρασκευή 10/2 ειναι τα εγκαίνια στις 20.00

Oμιλητής: Ανδρέας Γιακουμακάτος-καθηγητης Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής, Αρχιτεκτονικη Σχολη Α.Π.Θ.-Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.

Την Παρασκευή 17/2 στις 20.00

Oμιλητής: καθηγητης Δημήτρης Φατούρος